Hooggevoelig, strong-willed en hoogbegaafd

Deze keer weer eens een heel persoonlijk blog.

Zo’n vier jaar geleden inmiddels dachten we het laatste puzzelstukje gevonden te hebben als ouders. Met het ontdekken van de persoonskenmerken hooggevoeligheid én een sterke wil, lukte het ons om vanuit inzicht en begrip onze manier van opvoeden bij te schaven. Binnen de kortste keren was het hier in huis weer ontspannen. Konden we lezen en schrijven met onze dochters, met elkaar en voelde ieder zich weer gehoord en gezien. Niet continu uiteraard, wij zijn ook net mensen 😉 maar we vonden onze weg. (Lees mijn blog Hooggevoelig, strong-willed of ADHD hoe het ons destijds verging)

De puzzel is stuk

Deze zomer is de puzzel toch weer van tafel geveegd. Er was nog iets, dat we tot dan toe eigenlijk over het hoofd zagen… en we besloten te gaan testen. Na de uitslag viel voor mij de puzzel, zo zorgvuldig gelegd, maar overduidelijk nog gevaarlijk dicht aan de rand van de tafel, in stukjes op de grond.

Maikel raapt gelijk de stukjes verspreid over de vloer allemaal op. Hij stoort zich er totaal niet aan, dat we momenteel even een gebrek aan voorbeeld op de deksel hebben. Hij gaat weer puzzelen met het prachtige motto: “we zien wel wat het wordt”. Niet onverschillig, maar vooral nieuwsgierig. En er vol van overtuigd dat het de prachtigste beeltenis gaat laten zien. Geheel met het vertrouwen dat het niet pas een mooie puzzel is, als hij klaar is… Bewonderenswaardig, vind ik.

Want ik ben momenteel nog een beetje aan het kijken naar alle stukjes, kris kras door elkaar heen op de tafel. Een beetje vanaf een afstandje. Overdenkend wat wel eens zóu kunnen passen. Opties overwegend. Want stel je voor dat door te doen, de puzzel niet op zijn allermooist eindigt.

Die prachtige puzzel betreft onze jongste, Anne. En natuurlijk is zij elke dag een meisje dat ons hart doet overstromen van liefde. Ze ís prachtig, en helemaal niet stuk zoals de puzzel! We zien ook echt het zonnetje, ook als de wolken donkergrijs zijn en vol donder zitten.

En welke ouder is eigenlijk niet heel wat tijd kwijt aan het zoeken naar een gebruiksaanwijzing? Of het keer op keer herschrijven er van?

Maar onze liefde voor haar stroomt óók soms in tranen over onze wangen. Want het aller, aller gelukkigst ben ik, als het ook goed gaat met mijn kinderen. Niet doordat ze de dingen perfect doen of kunnen, maar doordat ze zich gehoord en gezien voelen. Doordat ze voelen dat ze ertoe doen. Doordat ze gelukkig zijn, ontspannen en vol nieuwsgierigheid de wereld in kunnen kijken.

En dat bleek niet het geval… en om die reden maakten wij de stap om Anne te laten testen op meerbegaafdheid/hoogbegaafdheid. En inderdaad, de eigenschappen die we al van haar kennen vanuit het hooggevoelige en haar enorme sterke wil blijken gecombineerd te worden met een goed stel hersens. En dat is toch weer enorm schakelen, merk ik. Ik zal je meenemen in onze reis.

Juni, einde schooljaar is in zicht.

Wauw, wat een mijlpaal. Ook onze jongste zou vanaf na de zomervakantie geen kleuter meer zijn. Best even slikken ook. Vooral omdat de juf er eentje was die een lintje verdient.

Anne wilde dan ook het liefst lekker bij die juf blijven. De middenbouw vond ze halverwege het tweede kleuterjaar vooral spannend en vast te moeilijk. Ze had al wel eens laten doorschemeren, dat ze daarom geen werkjes deed. Zou zou de juf vast denken dat ze het nog niet zou kunnen en dan mocht ze wel kleuter blijven. We vonden dat schattig, maar namen tegelijk haar angst voor ‘die moeilijke middenbouw’ serieus.

Werkjes maken bleef een struikelblok. En met haar sterke wil gingen wij er allemaal van uit dat het ging om een enorme allergie voor dingen die “moeten”.

Dingen die ze zelf zeker niet nuttig leek te vinden, werden sowieso niet gedaan. Of met heel veel gemopper en gezucht. Logisch ook wel dus dat we, met wat we tot nu toe wisten, probeerden om bijvoorbeeld het onderliggende nut van een werkje of een weektaak te verduidelijken. De intrinsieke motivatie probeerden aan te wakkeren, bijvoorbeeld.

Die sterke wil ligt er zo dik bovenop, dat het afpellen echt wel tijd kostte. Maar soms liet ze het toe en dan hadden we echt mooie gesprekjes. Dan stak bij mij toch de twijfel op over of dit 'het enige' was. Kon onzekerheid een rol spelen? Zou dat gevoelige er met zijn schaduwkanten eigenlijk niet ook heel hard, en stevig gecamoufleerd onder zitten? Lukt het haar wel om op gang te komen? Is ze aan het onderpresteren?

Richting einde schooljaar hadden Anne en ik wat vaker van die mooie gesprekjes over de taakjes in de klas. En ja hoor, er werd me nu toch echt duidelijk dat ze die sterke wil, haar autonomie en de door ons ingeschatte “moet-allergie” als masker gebruikte. Eronder bleek heel veel spanning en perfectionisme te zitten. Zo beklemmend voor haar, dat ze geen uitdaging aan wilde gaan. En ja, dan blijven de saaie werkjes over uiteraard… die zijn ook echt minder nuttig en dan is het natuurlijk verdomde lastig om in beweging te komen.

Ok. Faalangst, perfectionisme, de vindingrijkheid om niet tot werken te hoeven komen… het past prima bij de eigenschappen die ik als specialist Hooggevoelige kind met een sterke wil kan plaatsen. En vooral benieuwd hoe dit toch zou gaan in groep 3 gingen we de zomervakantie in. We zouden het wel gaan zien. En we zouden het vooral ook heel alert in de gaten houden, namen we onszelf voor.

Super motivatie in de zomervakantie

De laatste schooldag brak aan. En na de laatste ochtend school was daar het afscheid van de kleuterperiode met een piepklein, weggepinkt traantje. Maar al gauw na de lunch brak een enorm enthousiasme los bij Anne. En niet alleen enthousiasme voor de vakantietijd, waarin het uiteindelijk heerlijk is als je niet op tijd en uur hoeft te leven. Waarin je lekker op ontdekking kunt en er veel ruimte is voor jouw eigen ideeën. Nee. Anne werd super enthousiast voor groep 3. Voor de middenbouw, die eerst nog zo spannend leek.

“Mama, dan ga ik ein-de-lijk wél iets leren hè? Want daar krijgen we boeken en schriften. Oeeeee, ik kan niet wachten!!!”

Enthousiasme voor school??? Dat was al iets waardoor Maikel en ik omver geblazen werden. Zelfs Sofie schoot er van in de lach. Maar deze uitspraak over het wél leren, en vooral ook de manier waarop ze het uitsprak, maakte dat Maikel en ik ’s avonds op de bank besloten: we willen haar gaan laten testen. Ik mailde een collega-coach hier in de buurt, HB-specialist, en legde haar kort voor wat we zagen. Is het zinvol om te testen was mijn vraag. In mijn achterhoofd wist ik het antwoord, en toch was daar nog wat twijfel.

Haar advies kwam terug om inderdaad te testen. Want wat is het sneu als ze zo jong eigenlijk al afhaken en een negatief zelfbeeld op de loer ligt. Ga ervoor, blijf als ouder je intuïtie volgen en sterk in je schoenen staan, ook al ervaar je het stigma dat rondom meerbegaafdheid/hoogbegaafdheid hangt.

Waarom wel of niet testen?

En zo besloten wij, dat we het in dit geval heel belangrijk vonden om ons kompas echt goed af te stellen middels een testresultaat. En dat is absoluut persoonlijk uiteraard. Sta je zelf voor het vraagstuk om wel of geen diagnostiek te laten doen? Ik hoop dat je iets hebt aan de vragen die wij onszelf stelden:

1. Zou onze aanpak als ouders veranderen door een testresultaat dat begaafdheid aangeeft?

Ja, uiteraard. Nu waren we vooral bezig om haar te ondersteunen in het reguleren van emoties bijvoorbeeld, zodat ze weer opgeladen genoeg was om aan een schooldag te beginnen. Vooral zorgen voor rust en regelmaat, niet teveel uitdagends meer na school of in een weekend. Maar wat nu als we zouden weten dat juist verveling een enorm energielek is? Dan zouden nuttige prikkels juist heel welkom zijn.

En als we weten dat dit speelt, dan worden de schaduwkanten die ze hier thuis veelvuldig laat zien als ze niet lekker in haar vel zit een signaal voor school en niet meer alleen voor ons als ouders. Dan ligt de grootste winst ineens ergens anders. Dus er zou dan nog meer samenwerking en afstemming moeten gaan komen.

2. Is er meer mogelijk op het gebied van passende ondersteuning op school?

Ja, ook dat. Al hadden we hierover nog helemaal nooit iets doorgesproken met school. We gingen er bij onze fijne school, Jenaplan, gemakshalve maar vanuit dat ook dit specialisme wel opgepakt zou kunnen gaan worden.

3. Zou het Anne gelukkiger kunnen maken?

We zagen haar enthousiasme. Haar enorme verwachtingen van groep 3 en hoe het maakte dat ze alles hier thuis weer zingend deed. Lekker vrij in haar doen en laten. Onze avonturier/grappenmaker/uitvinder/superspion in haar fantasiewereld met boeven en een eigen hoofdkwartier was weer op volle sterkte terug. Want, school zou eindelijk leuk gaan worden.

Dus ook nu weer een volmondig ja. Wat als ze ook hierin echt gezien zou gaan worden… wauw, wat zou dat veel voor haar kunnen bieden.

En met deze antwoorden, was de keuze toch nog snel gemaakt. Net als de afspraak trouwens om de test te laten afnemen. En zo wisten we nog geen week later zeker, dat we nog meer de juiste richting opkijken.

En dan?

Tja, en dan… daar zijn we nu eigenlijk nog zoekende in.

Na één week school hadden we hier alweer flinke driftbuien te pakken en wordt een negatief zelfbeeld meer en meer duidelijk. School was toch nog best saai, zo bleek. En jezelf als pro-kameleon aanpassen naar hoe de andere kinderen hun eerste letters leren lezen, vergt vast ook een heleboel energie. Dan ook nog een klein foutje gemaakt op dag 1. En dat maakte dat ze de dag erna niet meer uit bed wilde om naar school te gaan. Perfect recept voor verdriet, boosheid, teleurstelling en frustratie. Faalangst, daar gaat een kindercoach binnenkort op school met haar mee aan de slag. Ook Anne zal dus stappen kunnen gaan maken binnen bepaalde thema's, en dat voelt alvast erg fijn.

Als ouders van, kunnen we vanuit mijn eigen expertise heel goed vooruit. We kunnen haar opvangen, en ze voelt zich gezien en gehoord hier thuis. We herkennen snel wat er speelt en op een goed moment hebben we weer fijne gesprekken met elkaar, Anne en ik. Tegelijk zijn wij geen specialisten op het gebied van hoogbegaafdheid en verdiepen we ons er veel in. Daar valt nog een hoop te ontdekken voor ons.

Het is weer een soortgelijk overspoelend oerwoud aan bergen informatie als vier jaar geleden. Toen we o.a. dachten aan ADHD bijvoorbeeld. En net als vier jaar geleden bekruipt me ook nu het gevoel: die zoektocht moet toch makkelijker kunnen? Als ondernemende coach krijg ik ook hier dus gelijk bakken energie van.

Wat ik vooral nu nog spannend vind, is die andere benadering waarbij we ineens veel afhankelijker zijn van een goede samenwerking met school. Die benadering waarbij de grote winst naar een gelukkig(er) kind voor een groot deel eerst op school ligt. Dus eerst daar bekijken wat er nog anders kan. Passender kan. Wij zijn niet meer alleen aan zet. Kunnen we goed genoeg afstemmen en draaien aan de knopjes? Als onderpresteren zo duidelijk aan de orde is, maar zo enorm verfijnd wordt uitgevoerd door je kind… wordt de échte potentie dan nog opgemerkt? Kunnen we samen zo hard gaan, als dat je eigenlijk zou willen zodra je de zoveelste driftbui of het grote verdriet thuis ziet?

We gaan het meemaken… en puzzelen vol goede moed samen verder.

Ik houd jullie op de hoogte. Heb je vragen? Of spreekt dit absoluut tot je verbeelding? (Wat overigens heel goed mogelijk is – er is een flinke relatie tussen hoogbegaafdheid en hooggevoeligheid en een sterke wil, daarover in een volgend blog meer). Laat van je horen. Ik ben benieuwd naar jullie zoektocht én naar jullie gevonden schatten.

Liefs,

Brenda