De schooldag is afgelopen. Jij ziet het gelijk zodra jouw kind uit de klas komt: het emmertje is redelijk vol, de dag heeft weer veel indrukken achtergelaten. Een vriendje komt enthousiast aangerend. En jouw kind knalt ook gelijk weer met 100 vooruit. Ze willen afspreken. Ondanks de afspraak dat vanmiddag niet wordt afgesproken met vriendjes of vriendinnen wordt alles in de strijd gegooid om het toch voor elkaar te krijgen. Alle argumenten ten spijt, houd jij voet bij stuk met een flinke driftbui bij jouw strijder als gevolg.
Irritant en lastig dat continue eigen zin door willen drijven en het in verzet komen tegen afspraken die jullie nota bene samen gemaakt hebben. En niet zomaar in verzet gaan… Nee, pfff, de woede en boosheid zijn niet mals bij jouw kleine heethoofd.
En oh wee als jij dan met een stemverheffing denkt jouw punt te maken. Dan is jouw kind overstuur omdat je “zo enorm boos doet!” Lekker dan.
Deze dingen worden regelmatig door ouders en andere opvoeders als vervelend gedrag genoemd. Storend, irritant en lastig om mee om te gaan.
Is dit gedrag ergens ook nog nuttig?
Schaduwkanten
Vervelend gedrag, storend voor anderen en meestal niet helpend voor jouw zoon of dochter. Deze negatieve eigenschappen vallen onder de noemer schaduwkant.
Jouw zoon of dochter beschikt over een prachtige set aan kwaliteiten. Zo is een gevoelig kind bijvoorbeeld enorm goed in het waarnemen van subtiele informatie, soms lijkt het zelfs gedachte te kunnen lezen. Ook het enorme inlevingsvermogen is een prachtige kwaliteit. Zodra ontspanning echter plaatsmaakt voor oplopende spanning en stress komen de schaduwkanten naar voren. Zo wordt jouw (hoog)gevoelige kind ineens angstig, compleet overspoeld of overstuur bijvoorbeeld.
Sommige ouders draaien hun hand er niet voor om, om in te spelen op de tranen en er te zijn voor hun kind. Anderen hebben een stevige allergische reactie op wat voor hun voelt als aanstellerij en ervaren dit als enorme schaduwkant. Zo ook sommige volwassen hsp, over zichzelf (high sensitive person).
Schaduwkanten zijn dus de tegenhanger van kwaliteiten. Er zijn net als bij positief en negatief, twee kanten aan deze medaille.
Ook bij temperamentvolle, sterk wilskrachtige kinderen is dat die tegenstelling er. Waar zij enerzijds mooie kwaliteiten hebben van het heel goed zelf kunnen bepalen, of over een sterke intrinsieke motivatie beschikken en vindingrijk zijn komen de schaduwkanten naar voren zodra zij zich vervelen of bijvoorbeeld saaie dingen moeten doen van anderen. Dan komen bijvoorbeeld hevig verzet, negatieve aandachttrekkerij, of het - ondanks afspraken - over grenzen heen gaan, naar voren.
Schaduwkant als signaal
Schaduwkanten komen dus aan de oppervlakte zodra jouw kind zich meer gespannen gaat voelen of zodra het meer en meer afhaakt. Op dat moment maken de kwaliteiten plaats voor schaduwkanten.
Een enorm belangrijk inzicht, wat jou als ouder direct laat zien hoe nuttig die schaduwkanten zijn. Het vertelt jou als vader of moeder, maar zeker ook als leerkracht bijvoorbeeld, dat jouw kind zich niet fijn voelt. Of dat het innerlijke vuurtje dooft.
Schaduwkanten zijn dus een enorm belangrijk signaal.
Wat kan ik dan doen?
Het is niet fijn hè, als jouw kindje zich totaal verliest in emoties of last ondervind van alle prikkels op een gewone schooldag? En daarbij is het ook nog eens verdomd lastig dat bijvoorbeeld ondanks heldere afspraken jouw grens continu wordt overschreden als het hem of haar beter uitkomt.
Nu jij weet dat dat vervelende gedrag een belangrijke functie heeft, kan je als ouder van die bruisbal met dat kleine hartje, op zoek naar de onderliggende betekenis. Waar is de schaduwkant een signaal van?
Je bent dan niet langer bezig met symptoombestrijding, namelijk die schaduwkant de kop in proberen te drukken. Je kunt nu juist aan de slag met het zoeken naar de echte oorzaak, om vervolgens op een passende manier aan te sluiten bij jouw zoon of dochter.
PS: Nog even een fijne opsteker voor jou. Want als de medaille twee kanten heeft, bekijk dan eens welke fantastische kwaliteit achter de schaduwkant schuilgaat. Dat maakt het soms net wat dragelijker.